W 2025 roku Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica będzie obchodzić jubileusz 120-lecia działalności. Do końca II wojny światowej funkcjonowała jako Stadtbibliothek w niemieckim mieście Stettin, od 1945 roku – jako Biblioteka Miejska, a następnie Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna – w polskim Szczecinie. W roku 1995 Miejska Biblioteka Publiczna stała się odrębną placówką, natomiast funkcja publicznej biblioteki wojewódzkiej o statusie naukowym pozostała przy Książnicy Pomorskiej, która działa m.in. wciąż w tym samym budynku położonym przy ul. Dworcowej 8. Od początku istnienia biblioteka, mimo zmiany przynależności państwowej miasta i przekształceń, które zachodziły w jej organizacji, pozostaje główną i największą placówką biblioteczną Pomorza Zachodniego. Dziedzictwo bibliotek-poprzedniczek, oprócz gmachu, widoczne jest także w strukturze zbiorów. Mając świadomość niezwykłości losów własnej biblioteki – a jednocześnie pewnej uniwersalności długiego trwania placówek bibliotecznych mimo zawirowań dziejowych – dyrekcja Książnicy Pomorskiej postanowiła uczcić jubileusz instytucji konferencją naukową, która będzie forum wymiany wiedzy i doświadczeń związanych z przemianami ośrodków bibliotecznych, jakie zaszły w Europie Środkowej w wyniku różnych wydarzeń dziejowych.

Organizatorzy konferencji zapraszają badaczy różnych specjalności do przedstawienia rozmaitych aspektów funkcjonowania bibliotek, których losy w przeszłości komplikowała historia, przy czym tytułowe „dwie biblioteki” należy traktować umownie – jako symbol pewnej historycznej zmiany, zachodzącej w obrębie danej placówki. Pomocne w sformułowaniu tematu mogą być następujące grupy zagadnień: 

1. dzieje instytucji bibliotecznych i bibliotek prywatnych w kontekście powodowanych wydarzeniami historycznymi zmian granic, przeniesienia własności, łączenia, podziałów i przenosin poszczególnych placówek;
2. zbiór biblioteczny jako trwały, immanentny element składowy poszczególnych placówek – jego przyrost wynikający z włączania zasobów innych bibliotek lub utrata/rozpraszanie w konsekwencji różnych wydarzeń historycznych, a także późniejsze konsekwencje tych zmian (takie jak przekształcenia funkcji i profilu biblioteki, zagadnienie przechowywania i udostępniania cudzego zbioru, problematyka zachowania lub celowego zacierania proweniencji przejętych księgozbiorów itp.);
3. „ludzie książki” aktywni w dobie przemian poszczególnych bibliotek ­– pracownicy zabezpieczający lub ratujący zbiory zagrożone kataklizmem dziejowym, osoby aktywnie działające na rzecz powiększenia zbiorów danej biblioteki lub jej przekształcenia w nową placówkę biblioteczną w związku z wydarzeniami historycznymi, autorzy aktów prawnych regulujących kwestie biblioteczne lub bibliotekoznawcy-teoretycy dyskutujący o kierunkach rozwoju bibliotek w dobie przemian, wcześniejsi właściciele księgozbiorów wobec utraty swojej kolekcji itd.;
4. inne zagadnienia związane z działalnością bibliotek podlegających przemianom w kontekście aktów dziejowych (zmieniające się otoczenie kulturowe placówki, funkcjonowanie bibliotek wobec zmiany użytkowników, nowej polityki bibliotecznej itp.).

Mile widziane będą zarówno opracowania syntetyczne, poświęcone wyżej wymienionym zagadnieniom, jak i ujęcia analityczne, skupiające się na opisie pojedynczej placówki bibliotecznej lub losów konkretnego księgozbioru. Trwałym efektem konferencji będzie monografia, która ukaże się w wydawnictwie naukowym Książnicy Pomorskiej (wydawnictwo nr 39200 na liście MNiSW).

Udział w konferencji jest bezpłatny. Organizatorzy zastrzegają sobie jednak prawo wyboru najciekawszych propozycji spośród zgłoszonych tematów wystąpień.

Ważne terminy:

• data konferencji: 22–23 maja 2025 r.
• przesłanie FORMULARZA ZGŁOSZENIOWEGO z tytułem wystąpienia i abstraktu do 30 listopada 2024 r.

Miejsce konferencji:

Książnica Pomorska im. S. Staszica w Szczecinie, ul. Podgórna 15/16, 70-205 Szczecin, Sala im. Zbigniewa Herberta (100 m od Dworca PKS; 150 m od Dworca Głównego PKP)

Kontakt:

spec.konferencja@ksiaznica.szczecin.pl
tel. +48 91 48 19 315 lub +48 510 161 778 (w razie dodatkowych pytań)