Dziedzictwo akademickie Pomorza Zachodniego XVII–XIX w.
Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica otrzymała dofinansowanie na realizację projektu „Dziedzictwo akademickie Pomorza Zachodniego XVII–XIX w.” ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą Społeczna Odpowiedzialność Nauki w module Wsparcie dla Bibliotek Naukowych (nr projektu SONB/SP/549053/2022) w wysokości 32 000,00 zł oraz ze środków finansowych otrzymanych z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego w wysokości 13 500,00 zł. Całkowita wartość projektu: 52 533,26 zł.
Jednym z najcenniejszych dokumentów w zbiorach Książnicy Pomorskiej jest rękopis „Album studiosorum Illustris Paedagogii Stetinensis (1679–1805)”, czyli zabytkowa matrykuła z XVII–XIX w., zawierająca nazwiska słuchaczy Gymnasium Regoium Carolinum i Gymnasium Academicum w Szczecinie, tj. szkół-spadkobierczyń Pedagogium Książęcego, najstarszej uczelni polskiego Pomorza Zachodniego. Dotychczasowa forma udostępnienia tego bezcennego manuskryptu – pozbawiona odpowiednich konkordancji nazw własnych, indeksów oraz możliwości automatycznego przeszukiwania – znacząco ograniczała możliwości wykorzystania go w badaniach naukowych. Ponadto treść dokumentu nie jest dostępna dla szerszego grona odbiorców ze względu na formę i język zapisu. Głównym celem projektu jest zatem stworzenie narzędzi do wieloaspektowej analizy danych zawartych w zabytkowych matrykułach obydwu szkół. Celem pobocznym zaś – udostępnienie treści rękopisu osobom nielegitymującym się odpowiednimi kompetencjami rękopisoznawczymi i językowymi. Cel ten zostanie osiągnięty dzięki transliteracji i opracowaniu dokumentu przez doświadczonych rękopiśmienników Książnicy Pomorskiej w konsultacji ze specjalistami innych dyscyplin naukowych. Pozyskany materiał źródłowy zostanie przeniesiony do elektronicznej bazy danych, która da możliwość przeszukiwania treści rękopisu z uwzględnieniem różnych kryteriów wyszukiwawczych, a także udostępniony w formie tradycyjnej publikacji książkowej, zaopatrzonej w syntetyzujące wprowadzenie, aparat krytyczny oraz różne kategorie indeksów. Przygotowana w ramach realizacji projektu baza danych będzie dostępna bezpłatnie w internecie. Obsługująca ją strona internetowa będzie mieć także wersję w języku angielskim, aby umożliwić korzystanie z niej zagranicznym badaczom zainteresowanym przeszłością akademicką Pomorza Zachodniego. Wersja drukowana matrykuły Gymnasium Regium Carolinum i Gymnasium Academicum będzie służyć udostępnieniu opracowanego materiału bez pośrednictwa internetu, a jednocześnie będzie materiałem promującym elektroniczną bazę danych i jej dodatkowe (wobec wersji papierowej) funkcjonalności. Osiągnięcie celu projektu przyczyni się do rozwoju szczegółowych badań z zakresu nauk humanistycznych i społecznych (biograficznych, genealogicznych, prozopograficznych, z historii oświaty, dziejów Pomorza Zachodniego, paleografii łacińskiej itp.). Baza danych i książkowa edycja zabytkowego rękopisu będzie wygodnym i funkcjonalnym uzupełnieniem dla oryginału dokumentu, natomiast nieprofesjonalnym historykom, genealogom, nauczycielom historii i innym osobom zainteresowanym przeszłością najstarszej uczelni Pomorza Zachodniego – stworzy jedyną możliwą formę zgłębienia treści zabytkowego rękopisu. Realizacja projektu rozpoczyna się w listopadzie 2022 roku, a zakończy się w grudniu 2023 roku. O postępach prac będziemy informować na bieżąco za pośrednictwem mediów społecznościowych.
Przedsięwzięcie stanowi kontynuację projektu zrealizowanego przez Książnicę Pomorską w roku 2022 w ramach analogicznego programu – wówczas został kompleksowo opracowany rękopis zawierający spis studentów Pedagogium Książęcego z lat 1576–1666 i udostępniony w postaci internetowej bazy danych dostępnej pod adresem: album.ksiaznica.szczecin.pl oraz publikacji książkowej: Album studiosorum Pedagogium Książęcego w Szczecinie, wyd. A. Borsywoska, M. Gierke, Szczecin: Książnica Pomorska, 2022.
___________________________________________________________
Książnica Pomorska zakończyła realizację projektu, którego efektem jest baza danych „Album studiosorum Pedagogium Książęcego, Gimnazjum Karolińskiego i Gimnazjum Akademickiego w Szczecinie” dostępna pod adresem Album Studiosorum (ksiaznica.szczecin.pl) oraz publikacja książkowa: „Album studiosorum Gimnazjum Karolińskiego i Gimnazjum Akademickiego w Szczecinie (1679–1805)”, wyd. A. Borysowska, M. Gierke, Szczecin: Książnica Pomorska, 2023.